Koorts is vaak onschuldig
Kinderen kunnen koorts krijgen om verschillende redenen. Koorts is eigenlijk het afweersysteem van het lichaam dat in actie treedt tegen een waargenomen bedreiging: dit kan een bacterie zijn, of een virus, etc. Bacteriën en virussen kunnen minder goed hun ding doen in warme omgevingen, vandaar dat koorts feitelijk een verdedigingsmechanisme van het lichaam is. Het immuunsysteem van kinderen is in volle groei en het is normaal dat ze af en toe eens ziek worden: vrij alledaagse kwalen zoals diarree, oor- of keelontstekingen horen bij het opgroeien. Het is altijd een goed idee om naar de dokter te gaan, in ieder (ook onschuldig) geval van koorts, zodat je persoonlijk medisch advies en geruststelling ontvangt.
Soms kan koorts ook een signaal zijn van iets ernstig(er). Vanaf wanneer we eigenlijk over "koorts" spreken, en wanneer je best extra oplet en zéker professionele medische hulp zoekt, vertellen we je in deze blog.
Hoe meet je je kinds temperatuur en wanneer is het koorts?
Ten allereerst is belangrijk dat de lichaamstemperatuur correct gemeten wordt. Dit moet niet dagelijks of preventief gebeuren, maar alleen als je kind zich niet goed voelt of er zich andere redenen voor eventuele ongerustheid voordoen, bijv. veel minder of meer slapen, bleek uitzien, verminderde eet- en speelzin heeft, etc.
Neem een temperatuurmeting wanneer het kind relatief rustig is en bijvoorbeeld niet net een stevige huilbui achter de rug heeft. Houd tijdens de zomer ook zeker rekening met hete omgevingstemperaturen en te warme kledij: jonge kinderen zijn extra gevoelig voor temperatuurverhogingen omwille van hitte en kunnen hier echt vanaf zien. Dit wordt dan hyperthermie genoemd, in plaats van koorts, en is ernstig.
Bij kinderen jonger dan 5 jaar doe je de temperatuurmeting best via de aars met een elektrische thermometer. De thermometer moet niet speciaal diep ingebracht worden en een soort glijmiddel (zoals babyolie of vaseline) kan zeker gebruikt worden: dit breng je dan in een laagje aan bovenop de top van de thermometer.
Bij kinderen ouder dan 5 kan je de meting uitvoeren door de elektrische thermometer ofwel onder de tong aan de brengen ofwel diep in een okselpunt te plaatsen. Het is bij beide methodes belangrijk dat de meting lang genoeg duurt en de omgeving constant blijft. Dat wilt zeggen: tijdens de meting moet de mond goed gesloten en de tong plat blijven, of de arm moet stevig tegen het lichaam gedrukt blijven.
We spreken van koorts vanaf om en beide 38°. Een temperatuur die hoger is dan 37,5° kan vaak verklaard worden door andere zaken dan ziekte, zoals de omgevingstemperatuur, heftige emoties, moeheid, een recente inspanning, tandjes die doorkomen, etc.
Bij
een erg jonge baby (jonger dan 3 maanden) contacteer je altijd een arts
wanneer de lichaamstemperatuur 38° of meer is.
Wanneer moet je kind zeker onderzocht worden bij koorts?
In de inleiding gaven we al aan dat koorts vaak een afweermechanisme van het lichaam is tegen alledaagse kwalen. Verkoudheden, oor- en keelontstekingen, diarree-opstoten en dergelijke vallen hier onder. Je kan natuurlijk altijd je arts raadplegen, zeker in verband met gepast medicatie- en pijnstillergebruik. Zoals je waarschijnlijk al weet, verschillen de regels hierrond erg per leeftijd. Bij baby's let je best extra op en contacteer je best gewoon je arts.
Als je kind koorts heeft en geen last heeft van bovengenoemde alledaagse kwalen, is het belangrijk dat je kijkt naar je kinds gedrag, uiterlijk en algemene aanwezigheid. Jij kent je kind immers het beste en weet of ze zich anders gedragen dan je gewend bent.
- Heeft je kind opvallend minder eet- of drinklust?
- Ziet de huid er grauw uit?
- Liggen de ogen wat diep?
- Is je kind suf en moeilijk te wekken?
- Is je kind verward, afwezig en niet alert?
- Is je kind extreem slaperig of chagrijnig?
- Huilt je kind anders, of kreunt het in plaats van te huilen?
- Haalt je kind anders/moeilijker adem dan normaal?
- Zijn de tong en de huid(plooien) droog of minder elastisch?
- Zijn er puntvormige (bloedings)vlekjes zichtbaar onder het huidoppervlak, die niet verdwijnen als je erop duwt?
- Is er naast de koorts ook huiduitslag?
Als één van bovenstaande zaken het geval is (of meerdere), ga je naar je arts en laat je je kind onmiddellijk onderzoeken. Er zullen uitgebreide lichamelijke onderzoeken uitgevoerd worden en eventueel ook scans en urine-, bloed- of stoelgangtesten gepland worden. Aan de hand van de bevindingen zal er verder gewerkt worden naar een diagnose en oplossing.
Hoe verzorg je koorts thuis?
Volg altijd het advies van de behandelende arts of specialist wanneer je op consultatie geweest bent, zeker qua medicatiegebruik. Neem bij twijfel of verdere vragen zeker terug contact op met je arts, of met je apotheker. Daarnaast zijn er een aantal zaken waar je thuis op kan letten, om je kind zich zo behaaglijk mogelijk te laten voelen en te ondersteunen bij het herstelproces.
- Zorg ervoor dat je kind regelmatig water drinkt: dat is heel belangrijk. Leg extra aan als je borstvoeding geeft, geef vaker melkvoeding en geef regelmatig water om te drinken bij oudere kinderen.
- Zorg voor rust. Lichaamsbeweging is gezond, maar teveel kan zorgen voor een nog hogere temperatuurstijging. Categoriek in bed blijven liggen moet echter niet.
- Vraag of je kind het koud of warm heeft en pas hun kledij en eventuele induffeling naargelang aan. Extra dekens en truien voor ze warm te houden zijn alleen maar aangenaam of nodig wanneer ze het effectief koud hebben. Luchtige kledij in laagjes is een goed idee wanneer ze het te warm hebben.
- Je kan gepast medicatiegebruik toepassen wanneer je kind (spier)pijn heeft en afziet. Dit is, opnieuw, altijd volgens het gebruiksadvies van je arts.
- Geef veel liefde, zorg en geruststelling. Laat je kind rusten in een kalme en veilige omgeving. Geef zeker extra aandacht (voorlezen, knuffelen ...) als ze hierom vragen of dit nodig hebben.
Copywriter: Inge Bleyweert
Redactie: Ria Plasschaert
Bronnen (2022): Gezondheid en wetenschap BE, Kind en Gezin, Harvard Health
