Een tremor is een reeks onwillekeurige spiersamentrekkingen die (zichtbare) trillingen veroorzaken. Meestal associëren mensen tremoren met de ziekte van Parkinson. Het is echter zo dat ze vaak veroorzaakt worden door essentiële tremor, een neurologische aandoening die veel vaker voorkomt dan Parkinson. Het is vaak moeilijk om de ziekte van Parkinson te onderscheiden van essentiële tremor, vooral in de vroege stadia van de ziekten. In deze blog kom je meer te weten over de gelijkenissen en verschillen van beide aandoeningen.
Wat is essentiële tremor?
Essentiële tremor is een vrij veel voorkomende neurologische aandoening die oncontroleerbare tremoren teweeg brengt. Deze trillingen kunnen nauwelijks zichtbaar zijn of een ernstige impact hebbenop het dagdagelijkse leven van mensen die eraan leiden.
In de helft van de gevallen liggen genetische factoren aan de oorsprong. Hoe het juist in elkaar zit, weet men nog niet precies, maar naar alle waarschijnlijkheid heeft het te maken met veranderingen in de hersenstam en het cerebellum.
De ziekte steekt meestal de kop op na de leeftijd van 40 jaar en kent meestal een langzaam verloop, ook al kan het bij sommige mensen stabiliseren. Hoewel essentiële tremor uiteindelijk de stem of het hoofd kan aantasten, merken de meeste patiënten dat hun symptomen niet verder gaan dan milde hand- en armtremor.
De primaire symptomen van tremor zijn kleine maar snelle tremoren/bevingen:
- Deze manifesteren zich meestal tijdens periodes van activiteit
- Meestal worden beide zijden van het lichaam getroffen
- Stress, vermoeidheid en sterke emoties verhogen de kans op tremoren
- De tremoren komen het meest voor in de armen en handen, wat een impact heeft op de fijne motoriek.
De diagnose van essentiële tremor kan enkel klinisch gesteld worden. Er zijn op dit moment nog geen objectieve testen voorhanden om de diagnose te stellen. Vaak worden testen gedaan om andere aandoeningen uit te sluiten.
Op dit moment zijn er enkel medicijnen om de symptomen te verlichten. Handig om weten is ook dat bij essentiële tremor alcoholinname de symptomen tijdelijk kan verlichten (dit is niet het geval bij Parkinson). Vaak zijn het praktische handvaten die ervoor zorgen dat leven met essentiële tremor haalbaar is: bv het vermijden van cafeïne, ellenbogen dicht bij het lichaam houden waardoor trillingen verminderen als je je handen gebruikt…
Wat is Parkinson?
De ziekte van Parkinson is een progressieve neurologische aandoening die bewegingsproblemen veroorzaakt. De ziekte wordt veroorzaakt door het afsterven van de hersencellen die instaan voor de dopaminehuishouding.
Soms liggen er genetische factoren aan de basis, maar dat is eerder zeldzaam. Parkinson komt vooral tot uiting bij mannen ouder dan 60.
De belangrijkste symptomen van Parkinson zijn:
- Tremor, meestal in de bovenste ledematen, kaak of hoofd.
- Spierstijfheid
- Traagheid in bewegingen
- Problemen met coördinatie
- Evenwichtsproblemen
Extra complicaties die kunnen optreden
- Moeite met slikken
- Moeite met praten
- Urine-incontinentie
- Constipatie
- Stemmingsstoornissen
- Slaapstoornissen
De diagnose van Parkinson wordt in eerste instantie klinisch gesteld, daarnaast kan een DaT-scan (een dopamine transporter scan) helpen om eventuele veranderingen in dopaminegehaltes in de hersenen helpen. Ook een transcraniële echografie kan meer zicht geven op de aandoening.
Medicatie kan helpen bij het hanteerbaar maken van de Parkinson-symptomen. Er treedt echter gewenning op waardoor ze vaak na 3 tot 6 jaar hun effectiviteit verliezen.
Wat is het verschil tussen essentiële tremor en de ziekte van Parkinson?
- Tremor is het primaire symptoom bij essentiële tremor. Dit impliceert dat alle patiënten deze tremoren hebben. Ongeveer 75% van de Parkinsonpatiënten ontwikkelen tremoren.
- Bij essentiële tremor steken de tremoren de kop op tijdens periodes van activiteit/beweging. Typisch voor Parkinson is dat de tremoren vooral te zien zijn tijdens periodes van rust.
- De bewegingen van essentiële tremor komen over het algemeen met een hogere frequentie voor dan bij Parkinson.
- Er komen 3 keer zoveel tremoren voor bij essentiële tremor dan bij Parkinson.
- Parkinson-tremoren treffen meestal eerst één kant van het lichaam en verspreiden zich daarna naar de andere kant. Essentiële tremor zal dadelijk beide kanten treffen.
- Parkinson veroorzaakt problemen met coördinatie en evenwicht, net zoals stijfheid van spieren, langzame bewegingen… dit ziet men bij essentiële tremor niet terug.
Je merkt dat niet zo verwonderlijk is dat tremoren kunnen leiden tot verkeerde diagnoses. Belangrijk is een dagboek bij te houden waarin je nauwgezet noteert wanneer tremoren optreden: hoe vaak, onder welke omstandigheden, hoe lang ze aanhouden… dit kan je arts helpen om de correcte diagnose te stellen.
Bij twijfel: aarzel niet en raadpleeg je arts. Het is immers van belang om tijdig in te grijpen zodat je levenskwaliteit gewaarborgd blijft. Zowel voor essentiële tremor als voor Parkinson zijn er nog geen afdoende bewezen behandelingen, maar door de symptomen correct te behandelen kan men al heel veel impact hebben op levenskwaliteit. Aarzel dus niet en schakel tijdig hulp in bij symptomen.
Copywriter: Ria Plasschaert
Redactie: Inge Bleyweert
