De termen emotionele gezondheid en geestelijke gezondheid worden vaak door elkaar gebruikt, maar toch is er een verschil tussen beide termen:
- Geestelijke gezondheid verwijst meestal naar een staat van “zijn” op een schaal van optimaal functioneren tot slopende psychische aandoeningen. Geestelijke gezondheid betekent dus niet per se de afwezigheid van psychische aandoeningen.
- Emotionele gezondheid verwijst naar een positieve staat van welzijn die een individu in staat stelt te functioneren in de samenleving en te voldoen aan de eisen van het dagelijkse leven. Het gaat over hoe we denken en voelen. Het gaat over ons gevoel van welzijn, ons vermogen om met levensgebeurtenissen om te gaan.
Emotionele gezondheid is een belangrijk onderdeel van de algehele gezondheid. Mensen die emotioneel gezond zijn, hebben controle over hun gedachten, gevoelens en gedrag. Ze kunnen omgaan met de uitdagingen van het leven. Ze kunnen problemen in perspectief houden en terugveren van tegenslagen. Ze voelen zich goed over zichzelf en hebben goede relaties.
Emotioneel gezond zijn betekent niet dat je altijd gelukkig bent. Het betekent veeleer dat je je eigen emoties (h)erkent, ermee leert om te gaan ongeacht of het gaat over positieve of veeleer negatieve gevoelens. Stress, woede, verdriet… zijn emoties die nog steeds gevoeld worden, maar die niet het leven en denken van de betrokkenen overnemen. Emotioneel gezonde personen weten hoe ze met deze gevoelens dienen om te gaan en trekken tijdig aan de alarmbel als ze het gevoel hebben dit niet alleen de baas te kunnen. Ze gaan dan hulp zoeken.
Belangrijk is ook te beseffen dat mensen met een goede emotionele gezondheid nog steeds emotionele problemen of psychische aandoeningen kunnen hebben. Een chemische onbalans in de hersenen ligt vaak aan deze laatste ten grondslag, ze hebben dus vaak een lichamelijke oorzaak. Je kan dus perfect emotioneel gezond zijn ondanks een psychische kwetsbaarheid.
Sommige mensen hebben van nature meer veerkracht dan anderen en zijn daardoor vaak emotioneel meer in evenwicht. Onderzoek toont echter dat emotionele gezondheid een vaardigheid is die voor een (groot) deel aangeleerd kan worden. Er zijn manieren om je emotionele gezondheid te optimaliseren, wat resulteert in meer welbevinden en het gevoel gelukkiger te zijn. Dat dit belangrijk is blijkt onder meer uit het feit dat je emotionele gezondheid ook een invloed heeft op je fysieke gezondheid. Reden genoeg dus om aan de slag te gaan om je emotionele gezondheid te verbeteren.
We zetten een aantal belangrijke zaken voor jou op een rijtje.
- (h)erkennen van je emoties en reacties is noodzakelijk om over een goede emotionele gezondheid te beschikken. Dat is het tegenovergestelde als je gevoelens onderdrukken, negeren of rationaliseren.
- Leren omgaan met je gevoelens en die constructief uiten is de noodzakelijke volgende stap. Het is belangrijk om je omgeving te laten zien hoe je je voelt. Gevoelens opkroppen, zorgt voor onnodige stress wat kan resulteren in relatieproblemen, zowel privé als professioneel.
- Omgaan met stress is een ander aspect dat aandacht verdient als je je emotionele gezondheid wil bevorderen. Hoe je dit doet is voor iedereen anders. Belangrijk is dat je je eigen manier vindt en niet denkt dat je zomaar moet overnemen wat anderen doen. Dit kan gaan over meditatie, yoga, beweging, muziek luisteren, lezen, schrijven, mandala kleuren…
- Iedere mens kent ze wel: de energiegevers en de energievreters. Van sommige activiteiten, dingen krijg je energie, andere lijken je leeg te zuigen. Dit geldt ook voor personen, trouwens. Het is belangrijk een goede balans te vinden tussen energiegevers en energievreters in je leven, tussen activiteit en rust.
- We gaven hierboven aan dat emotionele gezondheid een impact heeft op je fysieke gezondheid. Omgekeerd bestaat deze relatie ook. Zorg dan ook goed voor je lichamelijke gezondheid: beweeg regelmatig, eet gezond, slaap voldoende.
- Een mens is geen eiland, maar heeft nood aan anderen om zich heen. Je emotionele gezondheid vaart wel bij verbondenheid. Het opbouwen en onderhouden van sociale contacten met vrienden, collega’s, familie, buren… is dan ook een belangrijke stap om je emotionele gezondheid naar een hoger niveau te tillen.
- Het hebben van een doel in het leven is een ander aspect dat een positief effect heeft op een goede emotionele gezondheid. Dit kan je werk zijn, je gezin, vrijwilligerswerk, mantelzorg, een sportieve uitdaging…
- Mild zijn voor jezelf is ook een belangrijke manier om je emotionele gezondheid te bevorderen. Jezelf vergeven voor eventuele fouten die je maakt, anderen vergeven voor fouten die ze maakten… zijn allemaal tekenen van mildheid die een grote impact kunnen hebben. Mild zijn en loslaten gaan vaak hand in hand en kunnen erg opluchtend zijn.
- Focus je op de positieve dingen in het leven en op dingen waarvoor je dankbaar kan zijn. Vier je successen en wees trots op jezelf. Dit zorgt ervoor dat je een andere mindset creëert die je emotionele gezondheid boost.
Bovenstaande punten kunnen helpen om je emotionele gezondheid op een goed niveau te houden of te brengen, maar ze zijn geen tovermiddel. Werken aan je emotionele gezondheid is hard labeur maar houd in het achterhoofd dat diegene die valt en weer opstaat, zoveel sterker is dan diegene die nooit gevallen is.
Copywriter: Ria Plasschaert
Redactie: Inge Bleyweert
